Termin muzyka programowa przede wszystkim stosowano do dzieł muzyki klasycznej. Wśród utworów muzyki programowej zaliczamy następujące: uwertury do oper, oratoriów oraz dramatów muzycznych, uwertury koncertowe, uwertury charakterystyczne oraz poematy symfoniczne. Muzyka taka była tworzona także na potrzeby baletu albo opery. Ponadto muzyką programową jest również muzyka filmowa. Muzyka popularna nie jest muzyką programową, ponieważ zawiera oprócz samej muzyki tekst piosenki. Niektóre popularne gatunki muzyczne mają jednakże cechy muzyki programowej. Są to: ambient, new age, space music, surf rock, jazz-rock, rock progresywny oraz art. Rock. Muzyka absolutna nie posiada treści pozamuzycznej. Taki typ muzyki jest utożsamiany z muzyką klasyczną. Art. Rock jest stylem muzyki rockowej, w której cechami charakterystycznymi są: różnorodność oraz wielowątkowość form muzycznych. Art. Roc został zapoczątkowany przez następujące zespoły muzyczne: Procol Harum, Pink Floyd, King Crimson, Genesis, Queen, Van der Graaf Generator, Yes oraz Camel. Później ten styl został kontynuowany przez takie zespoły, jak na przykład: Marillion, Galahad, IQ, Arena, Pendragon, Porcupine Tree oraz Anathema. Ten nurt muzyczny często uznaje się jako rock progresywny lub też jako jego odmianę. Rock progresywny jest stylem znajdującym swoje miejsce w muzyce rockowej. Styl ten wywodzi się od rocka psychodelicznego. Gatunek tej muzyki miał swoje początki w latach sześćdziesiątych XX wieku. Styl ten został wyparty przez punk rocka, ale powrócił pod postacią rocka neoprogresywnego.
Styl symfoniczny
Styl symfoniczny rock był określany jako rock alternatywny albo też barok rock. Do najważniejszych przedstawicieli tego nurtu należy zaliczyć: Electric Light Orchestra, Yes, Genesis, Rick Wakeman, Kansas, Procol Harum, Grupa Niemen, Niemen Aerolit, Abraxas oraz Collage. Eksperymentalny rock jest awangardą rocka progresywnego. Inspiracje do muzyki czerpie ze współczesnej muzyki. Nurt ten wykorzystuje instrumenty, anotalne struktury harmoniczne oraz elementy rytmiczne. Do najważniejszych przedstawicieli tego gatunku muzycznego zaliczamy: Captain Beefheart and His Magic Band, King Crimson, Gentle Giant, Henry Cow, Faust, Can oraz Van der Graaf Generator. Scena Canterbuty stanowi grupy, które są skupione w Anglii w Canterbury. Brzmienie wykształcone tutaj jest oparte na wpływach jazzu. Do głównych przedstawicieli tego nurtu zaliczamy miedzy innymi: Soft Machine, Henry Cow, Caravan oraz Gong. Folk progresywny jest kolejnym podgatunkiem rocka progresywnego. Styl ten jest tworzony przede wszystkim przez osoby wywodzące się z kręgów folk lub też osoby, które pozostają pod wpływem folkowym. Do przedstawicieli tego...
Art Rock
Art Rock jest nurtem muzycznym, który usłyszymy w utworach Pink Floyd, Camel oraz Focus. Neoprogresywny rock jest stylem muzycznym, który powstał w 1980 roku i trwa do dzić. Do najważniejszych przedstawicieli należą tutaj: Marillion, IQ, Credo, Pendragon, Arena, Fish, FM oraz Pallas. Podgatunkiem progresywnego rocka jest także metal progresywny. Jest to gatunek muzyczny, który łączy w sobie różne gatunki heavy metalu oraz rocka progresywnego. Są to na przykład: progresywny heavy metal, thrash metal oraz death metal. Do przedstawicieli heavy methlu możemy zaliczyć: Rush, Queensryche oraz Dream Theater. Do przedstawicieli trash metalu możemy zaliczyć: Voivod, Coroner, Watchtower oraz Mekong Delta, natomiast do przedstawicieli death metalu możemy zaliczyć kolejno: Death, Pestilence, Atheist, Cynic oraz Opeth. Jazz rock jest stylem w muzyce, na który składają się koncepcje muzyczne stylu rocka oraz stylu jazzu. Do charakterystycznych elementów tego stylu możemy zaliczyć: mocny rockowy rytm, improwizujący soliści-wirtuozi, instrumenty elektryczne, takie jak: gitara elektryczna, gitara...
Jazz rock
Do prekursorów jazz rocka należą: Graham Bond Organisation, Soft Machine, Free Spirits Larry'ego Coryella oraz Paul Butterfield Blues Band, jak również Blood, Sweat & Tears, Chicago Transit Authority, Brian Auger & The Trinity oraz Colosseum. Kolejnym podstylem rocka progresywnego jest surf rock. Jest to nurt, który powstał w latach pięćdziesiątych XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Wśród wykonawców wykonawców warto wymienić następujące grupy: The Beach Boys, The Ghastly Ones, Al Casey, The Centurions, The Challengers, The Chantays, Dick Dale, Goons of Doom, Les Fradkin & Get Wet, Link Wray, Jetpack, The Lively Ones, Marketts, The Mermen, The Nobility, The Pyramids, The Routers, The Surfaris, The Shadows, The Tornadoes, Smash Mouth, The Trashmen, The Ventures oraz The Ziggens. Styl new age jest gatunkiem muzycznym, który łączy w sobie kompozycje instrumentalne oraz elektroniczne. Przedstawicielem takiej muzyki jest Enya. Nurt ten powstał w latach siedemdziesiątych XX wieku. Muzyka ta wyraża uwielbienie dla piękna...
Muzyka ambientowa
Muzykę ambientową tworzyli: The Orb, Future Sound of London, Aphex Twin, Banco de Gaia, Biosphere, Wolfram, Monolake, Air, William Orbit oraz Autechre. W muzyce ambientowej znajdziemy elementy techno, instrumenty elektroniczne, chorał gregoriański, śpiew humbaków, śpiew delfinów, kolaże zgiełku wielkich miast oraz dźwięki natury. Podgatunkiem tej muzyki jest dark ambient. Do wykonawców dark ambientu należą: Lustmord, Coil oraz Raison D'etre. Zjawiska pozamuzyczne w muzyce programowej można wyrażać na wiele sposobów. Może to być na przykład naśladowanie wrażeń słuchowych. Polega to na akustycznym naśladownictwie. Przykładem może być tutaj imitacja grzmotu w drugiej części Czterech pór roku Antonio Vivaldiego. Imitacja jest tutaj możliwa poprzez zagranie szesnastek w niskim rejestrze instrumentów smyczkowych. Innym przykładem może być imitacja grzmotu w czwartej części VI Symfonii F-dur op. 68 Ludwiga van Beethovena. Imitacja jest wykonana w następujący sposób: poprzez nakładanie się dysonujące dźwięków orkiestry symfonicznej oraz poprzez tremolo na kotłach w fortissimo. Tremolo jest rodzajem artykulacji, która...