Rock progresywny w swoich założeniach zakładał podniesienie muzyki rockowej na wyższy poziom artystyczny. Utwory tego stylu są złożone, a ich wykonanie charakteryzuje wirtuozeria. Do najważniejszych cech tego stylu muzycznego należą: dłuższe, kilkuminutowe utwory, na które składają się intro oraz kody, utwory o cyklicznej formie muzycznej przypominające sonaty, skomplikowane schematy rytmiczne oraz harmoniczne, muzyka instrumentalna, muzyka wokalno-instrumentalna, rockowe brzmienie, treść tekstów jest filozoficzna oraz mistyczna. W tym stylu muzycznym używa się typowych elektrycznych instrumentów rockowych oraz klasycznych instrumentów akustycznych. Muzycy wykonujący taki styl muzyczny często posiadali wykształcenie muzyczne albo też byli samoukami. Wśród twórców muzyki progresywnej możemy wymienić następujące nazwiska: Rick Wakeman, Keith Emerson, Irmin Schmidt, Holger Czukay, Józef Skrzek, Jordan Rudess, John Petrucci, Jimmy Page, Steve Howe, Chris Squire, Mike Oldfield, Antymos Apostolis oraz Jerzy Piotrowski. Albumy nagrywane przez artystów miały charakter albumu programowych. Rock progresywny dzieli się ponadto na wiele gatunków oraz styli. Są to: symfoniczny rock, eksperymentalny rock, scena Canterbury, folk progresywny, jazz rock, art. Rock, neoprogresywny rock oraz metal progresywny. Symfoniczny rock jest stylem, który cechuje orkiestralne brzmienie. Dźwięk w tym przypadku powstaje w wyniku połączenia syntezatorów oraz melotronów albo czasem orkiestry.
Art Rock
Art Rock jest nurtem muzycznym, który usłyszymy w utworach Pink Floyd, Camel oraz Focus. Neoprogresywny rock jest stylem muzycznym, który powstał w 1980 roku i trwa do dzić. Do najważniejszych przedstawicieli należą tutaj: Marillion, IQ, Credo, Pendragon, Arena, Fish, FM oraz Pallas. Podgatunkiem progresywnego rocka jest także metal progresywny. Jest to gatunek muzyczny, który łączy w sobie różne gatunki heavy metalu oraz rocka progresywnego. Są to na przykład: progresywny heavy metal, thrash metal oraz death metal. Do przedstawicieli heavy methlu możemy zaliczyć: Rush, Queensryche oraz Dream Theater. Do przedstawicieli trash metalu możemy zaliczyć: Voivod, Coroner, Watchtower oraz Mekong Delta, natomiast do przedstawicieli death metalu możemy zaliczyć kolejno: Death, Pestilence, Atheist, Cynic oraz Opeth. Jazz rock jest stylem w muzyce, na który składają się koncepcje muzyczne stylu rocka oraz stylu jazzu. Do charakterystycznych elementów tego stylu możemy zaliczyć: mocny rockowy rytm, improwizujący soliści-wirtuozi, instrumenty elektryczne, takie jak: gitara elektryczna, gitara...
Jazz rock
Do prekursorów jazz rocka należą: Graham Bond Organisation, Soft Machine, Free Spirits Larry'ego Coryella oraz Paul Butterfield Blues Band, jak również Blood, Sweat & Tears, Chicago Transit Authority, Brian Auger & The Trinity oraz Colosseum. Kolejnym podstylem rocka progresywnego jest surf rock. Jest to nurt, który powstał w latach pięćdziesiątych XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Wśród wykonawców wykonawców warto wymienić następujące grupy: The Beach Boys, The Ghastly Ones, Al Casey, The Centurions, The Challengers, The Chantays, Dick Dale, Goons of Doom, Les Fradkin & Get Wet, Link Wray, Jetpack, The Lively Ones, Marketts, The Mermen, The Nobility, The Pyramids, The Routers, The Surfaris, The Shadows, The Tornadoes, Smash Mouth, The Trashmen, The Ventures oraz The Ziggens. Styl new age jest gatunkiem muzycznym, który łączy w sobie kompozycje instrumentalne oraz elektroniczne. Przedstawicielem takiej muzyki jest Enya. Nurt ten powstał w latach siedemdziesiątych XX wieku. Muzyka ta wyraża uwielbienie dla piękna...
Muzyka ambientowa
Muzykę ambientową tworzyli: The Orb, Future Sound of London, Aphex Twin, Banco de Gaia, Biosphere, Wolfram, Monolake, Air, William Orbit oraz Autechre. W muzyce ambientowej znajdziemy elementy techno, instrumenty elektroniczne, chorał gregoriański, śpiew humbaków, śpiew delfinów, kolaże zgiełku wielkich miast oraz dźwięki natury. Podgatunkiem tej muzyki jest dark ambient. Do wykonawców dark ambientu należą: Lustmord, Coil oraz Raison D'etre. Zjawiska pozamuzyczne w muzyce programowej można wyrażać na wiele sposobów. Może to być na przykład naśladowanie wrażeń słuchowych. Polega to na akustycznym naśladownictwie. Przykładem może być tutaj imitacja grzmotu w drugiej części Czterech pór roku Antonio Vivaldiego. Imitacja jest tutaj możliwa poprzez zagranie szesnastek w niskim rejestrze instrumentów smyczkowych. Innym przykładem może być imitacja grzmotu w czwartej części VI Symfonii F-dur op. 68 Ludwiga van Beethovena. Imitacja jest wykonana w następujący sposób: poprzez nakładanie się dysonujące dźwięków orkiestry symfonicznej oraz poprzez tremolo na kotłach w fortissimo. Tremolo jest rodzajem artykulacji, która...
Zjawiska pozamuzyczne
Zjawisko pozamuzyczne w stylu muzyki programowej można przedstawić za pomocą dźwięków. Symbolika ta polega na analogii. Analogia ruchu polega na: szybkim albo wolnym tempie, czyli chodzi tu o bieg lub zatrzymanie albo szybko lub wolno, crescendo albo diminuendo, czyli chodzi tu o zbliżanie lub oddalanie oraz wysoki lub niski rejestr, czyli chodzi tutaj o ruch w górę lub o ruch w dół. Analogia położenia polega na albo głośnej lub cichej dynamice, czyli na bliskości lub dali albo na wysokim lub niskim rejestrze, czyli wysoko lub nisko. Natomiast analogia światła polega na wysokim albo niskim rejestrze, czyli chodzi tutaj o jasno lub ciemno. Zjawiska pozamuzyczne można także przedstawić za pomocą uczuć oraz nastrojów i jest to najbardziej typowe dla muzyki, jeśli chodzi o środek wyrazu. Przykładem może być tutaj nastrój oraz odczucia w drugiej części Obrazków z wystawy Modesta Mudorgskiego. Słyszymy tutaj melancholijną oraz smutną melodię. System dur-mol, który jest wykorzystywany...